Page 114 - Диссертация

гидротехникалық жүйелерді ұстауға кететін шығындарды көтеруге дайын емес.
Өңірдің өзіндік географиялық, экономикалық және саяси ерекшеліктері бұл
мәселелердің шешімін табу үшін ерекше тәсілді талап етеді [210].
Орталық Азия елдері арасындағы су-энергетикалық мәселелерді шешуге
бірнеше фактор кедергі келтіреді. Өңір елдері су мен энергияны жеткізу
бағасын тікелей салыстырады, бұл өзара тиімді келісімдерге қол жеткізуге
кедергі жасайды. Трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалануды
реттейтін нақты және тиімді заңнаманың жоқтығы елдер арасындағы
келісімдер мен шешімдерді күрделендіреді. Су пайдалану саласында әр ел өз
мүддесіне басымдық береді, алайда Орталық Азияның барлық бес елі ортақ су
жүйесіне тәуелді екенін түсініп, көршілермен тығыз байланысты мойындау
қажет. Бұл өзара тиімді механизмдерді қалыптастырудағы алғашқы қадам
болуы тиіс. Орталық Азиядағы трансшекаралық өзендерді басқару бойынша
басқа да маңызды келісімдер мен ұйымдар бар. Төменде қосымша келісімдер
мен әрекеттер көрсетілген (кесте 14):

Кесте 14 - Қосымша келісімдер мен ұйымдар

Келісім/Ұйым Жыл Мақсаты Қатысушылар Мәселелер мен
шектеулер
"Арал теңізін қорғау 1994 Арал теңізінің Барлық бес Қаржыландыру
туралы келісім" экологиялық жағдайын ел мен саяси еріктің
жақсарту және аймақтық жеткіліксіздігі.
ынтымақтастықты
нығайту.
Тәуелсіз 1991 Кеңес Одағы ТМД елдері Жиі бір жақты
Мемлекеттер жылдан құлағаннан кейінгі басымдықтар,
Достастығының бастап кезеңде су ресурстарын аймақтық нақты
(ТМД) су басқаруды үйлестіру. мәселелерді
ресурстары шешуде төмен
келісімдері тиімділік.
Орталық Азиядағы 2001 Су ресурстарын Барлық бес Жобалардың баяу
аймақтық тұрақты басқару жән ел іске асырылуы
экологиялық еэкологиялық және қаржылық
орталық (ОАЭО) саясаттарды үйлестіру. тұрақсыздық.
Біріккен Ұлттар 2015 Барлық елдер үшін таза Халықаралы Аймақ елдері
Ұйымының су мен санитарияға қол қ деңгей арасындағы нақты
Орнықты даму жеткізуді қамтамасыз ету, әрекеттерге толық
мақсаттары (SDG 6) оның ішінде енгізілмеген.
трансшекаралық су
ресурстарын басқаруды
жақсарту.
Қазақстан мен 2001 Ертіс және Іле Қазақстан, Келісімдер нақты
Қытай арасындағы өзендерін бірлесіп Қытай іс-қимылдармен
трансшекаралық пайдалану және қорғау. толықтырылмаған
өзендер келісімі

114