Page 167 - Диссертация
P. 167
«Су дипломатиясы» терминінің жаңашылдығы. Су дипломатиясы –
трансшекаралық су ресурстарын басқару, пайдалану және қорғау саласындағы
мемлекетаралық қарым-қатынастарды реттеудің кешенді ұғымы. Бұл терминді
жаңаша түсінуге және дамытуға ықпал ететін бірнеше жаңа тәсілді ұсынуға
болады (кесте 35):
Кесте 35 - «Су дипломатиясы» терминінің жаңашылдығы: негізгі тәсілдер
№ Тәсілдер Мазмұны мен жаңашылдық
1 Кешенді экожүйелік Су дипломатиясын тек ресурсты бөлісу мәселесі
тәсіл ретінде емес, трансшекаралық өзендердің
экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз ететін
құрал ретінде қарастыру.
2 Цифрлық Су ресурстарының нақты уақыттағы мониторингі
трансформация және мен ортақ мәліметтер базасын жасау арқылы сенімді
ашықтық нығайту және шешім қабылдауды жылдамдату.
3 Трансшекаралық Мемлекетаралық келісімдерді аймақтық және
әріптестік халықаралық коалицияларға айналдыру, түрлі
ұйымдардың (үкіметтік емес ұйымдар, халықаралық
ұйымдар) қатысуын арттыру.
4 Инклюзивтілік пен Су мәселесін шешуде жергілікті қауымдастықтар,
қоғамды тарту ауыл тұрғындары мен экологиялық сарапшылардың
пікірін ескеріп, шешімдерге халықты тікелей тарту.
5 Климаттық Трансшекаралық келісімдерге климаттың өзгеруінің
өзгерістерге бейімделу су ресурстарына әсерін ескеретін стратегияларды
енгізу және бейімделу әлеуетін дамыту.
6 Бейбітшілік пен Су мәселелерін шешуді мемлекетаралық
сенімді нығайту қақтығыстарды болдырмау және бейбітшілік
орнатудың құралы ретінде пайдалану.
7 Жасыл экономика Су дипломатиясында жасыл технологияларды,
және инновациялар тұрақты су пайдалану инновацияларын және су
ресурстарын тиімді басқару тетіктерін қолдану.
«Су дипломатиясы» терминін жаңаша қарастырудың негізінде
экологиялық тұрақтылық, цифрлық технологиялар, көпжақты әріптестік және
климатқа бейімделу секілді негізгі элементтер жатыр. Бұл тәсілдер су
ресурстарын басқаруда теңгерімді және ұзақмерзімді нәтижелерге жетуге
мүмкіндік береді.
Бұл тәсілдер «Су дипломатиясын» заманауи талаптарға сай бейімдеуге
және оның тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Су дипломатиясы – трансшекаралық су ресурстарын тиімді басқарудың,
әділ бөлісудің және экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз етудің маңызды
құралы. Бұл ұғымды жаңаша қарастыру қазіргі жаһандық сын-қатерлерге,
167