Page 119 - Dissertation (3)

KZ» чат-бот құрылды, ол арқылы азаматтар сұрақтар қойып, бұзушылықтар
туралы хабарлай алады. Алайда, Қоғамдық-саяси процестерді талдау және
болжау орталығының (2020) мәліметтері бойынша кері байланыс жүйесі жауап
берудің ұзақ кідірісімен тұрақсыз жұмыс істеді [218].
Осылайша, тұрақты негізде кері байланыс арналарын енгізу дағдарысқа
қарсы инфрақұрылымның міндетті құрамдас бөлігі болуы тиіс.
5. Мемлекеттік қызметшілерді оқыту
Бірнеше респондент (мысалы, R-3 және R-9) мемлекеттік қызметшілерді
дағдарысты басқаруға дайындауды дағдарыстық коммуникациялардың
маңызды аспектісі деп атап өтті. Бұл ретте мемлекетткі қызметкерлерді оқыту
тек теориялық негіздерді ғана емес, сонымен қатар дағдарыстық коммуникация
стратегиялары мен әдістерін іс жүзінде қолдануды қамтуы керек.
Осыған байланысты белсенді тыңдау, коммуникаиция барысында
туындауы мүмкін жанжалдарды және стрессті басқаруға оқыту мемлекеттік
қызметшілерде қажетті құзыреттерді дамытудың маңызды құрамдас бөлігі
болып табылады.
Зерттеуші Кимнің (2016) еңбегі мемлекеттік қызметшілерге қиын
жағдайларда жылдам әрекет ету және тыныштықты сақтау құзыреттерді дамыту
мүмкіндігін беретін дағдарыстық коммуникацияларды тұрақты оқытудың
маңыздылығын растайды [93, р. 73-87]. Жүйелі оқыту дағдарыс жағдайында
ақпаратты дұрыс жеткізудің маңыздылығын бағаламау немесе тиімсіз байланыс
арналарын пайдалану сияқты ықтимал қателердің алдын алуға көмектеседі.
Сонымен қатар, жаһандық және жергілікті дағдарыстар жағдайында
Қазақстанның мемлекеттік органдарының коммуникацияларды басқару және
халықтың сенімін сақтау қабілеті ерекше маңызды болып отыр. Дағдарыс

жағдайлары, табиғи апаттар, экономикалық сілкіністер, әлеуметтік толқулар
немесе саяси тұрақсыздықтар мемлекеттік қызметшілерден жедел әрекет етуді
ғана емес, сонымен қатар коммуникация саласында жоғары біліктілікті талап
етеді. Шешімдердің сәттілігі, билікті қабылдау және тұрақтылықты қалпына
келтіру қиын уақытта қоғаммен өзара әрекеттесу қалай ұйымдастырылғанына
тікелей байланысты.
Мемлекеттік құрылымдары енді дамып келе жатқан елдердегі,
Қазақстандаһы қоса алғанда, дағдарыстық коммуникациялардың нақты және
орталықтандырылған жүйесі жиі толыққанды жетісе бермейді. Осыған орай,
зерттеу барысында респонденттер мынаны атап өтті:
«Мәселе мынада, дағдарыс кезінде кейде біртұтас әрекет ету механизмі
болмайды. Азаматтармен қарым-қатынас шашыраңқы және әрқашан
адекватты бола бермейді» (R-5).
Бұл барлық құрамдас бөлігі (мемлекеттік органдар, бұқаралық ақпарат
құралдары, қоғамдық құрылымдар) біртұтас механизм ретінде жұмыс істейтін
икемді және біртұтас нақты жүйе құру қажет екенін көрсетеді.
Осы бағытта жасалған шетелдік зерттеулер, мысалы Кумбс (Coombs, 2018)
жасаған зерттеуде дағдарыстың барлық түрлеріне алдын ала дайындық пен
сценарийді сынауды қоса алғанда, нақты дағдарыстық коммуникация

119