Page 31 - Диссертация

мақсаттарына (соның ішінде кедейлік пен теңсіздік сияқты әлеуметтік
мәселелерді шешу бағытында) неғұрлым сәтті нәтижелерге қол жеткізуде.
Себебі мұндай қалаларда технологиялар адамдарға қызмет ететін құрал
ретінде қарастырылады.
Ақылды қалалар бүгінде қалалардың өсуін қолдау үшін тиімді және
тұрақты шешім табу қажеттілігі болып табылады. Мемлекеттік реттеуге
келетін болсақ, ақылды қалалар мемлекеттік қызметтердің тиімділігін
арттыруда, азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуда, инклюзивті
басқаруда және осал топтарды қорғауда белсенді рөл атқарады [61]. Вэй Х.
және басқалар зерттеуінде ақылды қаланы басқарудың мақсаты табиғи және
адами ортаның жаңаруын қамтамасыз ете отырып, сонымен бірге экологиялық
қаланың тұрақты дамуы туралы көзқарасты қамтуы керек [62,р. 108]. Ақылды
қалаларды дамытудың қозғаушы факторларына келетін болсақ, зерттеушілер
қалалар тиімді деректер нарығын білдіреді және қалалық агломерациялардың
экономикалық және әлеуметтік аспектілерге әсері деректер элементтерін
шығару арқылы жүзеге асырылады деп санайды [63-64].
Қалалардың цифрлық трансформациясы тұрақты қала құрылысына қол
жеткізу үшін жақсартылған және қарқынды басқарумен қалалық басқару
шараларын жүзеге асыру арқылы экологиялық негізделген цифрлық
экономикалық даму моделін құру үшін деректер элементтерінің ресурстарын
барынша пайдалануды талап етті [65].
Ақылды қалаларды тұрақты реттеу – қоршаған ортаға әсерді азайтуға,

азаматтардың өмір салтын жақсартуға және басқаруды жақсартуға
бағытталған күрделі және дамып келе жатқан сала [66]. Азаматтардың
қатысуы мен қоғамдық құндылықты қалыптастыруға баса назар аударатын
ұсынылған тиімділікті бағалау жүйесімен басқару мен саяси шешімдер
қабылдауға біртұтас көзқарас өте маңызды [67]. Ақылды қалалардың тұрақты
дамуды және жоғары өмір сүру сапасын қамтамасыз ету әлеуеті, әсіресе
ақылды қала технологияларын біріктіру арқылы танылады [68]. Алайда, үлкен
деректердің, хакерлердің рөлі және ақылды қалалардың болашағын
қалыптастырады.
Ақылды қалалар үшін мемлекеттік реттеуді дамыту күрделі және көп
қырлы процесс. Бадранның зерттеуі ақылды қалаларды енгізу мәселелерін
шешу үшін белсенді реттеу тәсілдерінің қажеттілігін көрсетеді [69]. Вебердің
айтуынша, ақылды қалалардың тиімді қызмет етуі мен олардың тұрғындарға
сапалы қызмет көрсетуі құқықтық сенімділік пен түрлі салалар арасындағы
өзара әрекеттестікті қамтамасыз ететін нақты және үйлестірілген нормативтік-
құқықтық базаға негізделуі тиіс. Мұндай құқықтық база тек қана
технологиялық шешімдерді енгізуге емес, сонымен қатар деректердің
қауіпсіздігін, жеке өмірді қорғауды, цифрлық инфрақұрылымның
тұрақтылығын және мемлекеттік басқару мен бизнес құрылымдарының өзара
ықпалдастығын құқықтық тұрғыда реттеуге бағытталуы қажет [70].
Технологияларды қолдайтын ақылды қалаларды іске асыру үшін дамушы
елдердегі бір мезгілде әлеуметтік-экономикалық, адами, құқықтық және
нормативтік реформалардың қажеттілігін тағы да атап көрсетеді [71].

31