Page 54 - Академикалы? саясат РУС.

Бұл Қазақстанның тек технологиялық жетістіктерге ұмтылып қана қоймай,
сонымен қатар жауапты және инклюзивті басқару моделін дамытуға ниетті
екенін білдіреді.
Халықаралық тәжірибені Қазақстандағы жағдаймен салыстырмалы түрде
қарастыра отырып, табысты ақылды қалаларды қалыптастыру үшін бірнеше
маңызды алғышарттар қажет екені айқындалды. Олардың қатарында
мемлекеттің стратегиялық көшбасшылығы, жеткілікті қаржыландыру, жеке
сектордың белсенді қатысуы, азаматтардың үдерістерге тартылуы, сондай-ақ
өлшенетін нақты нәтижелерге бағдарлану (таза қоршаған орта, уақытты
үнемдеу, цифрлық экономиканың жаңа жұмыс орындары және т.б.) бар.
Сингапур тәжірибесі көрсетіп отырғандай, мемлекеттік басқару барлық
негізгі аспектілерді біріктіруші рөл атқарады. Мұндай тәсіл Қазақстан үшін де
өзекті, себебі басқарудың вертикаль моделі мен орталықтандырылған шешім
қабылдау жүйесі ел аумағында инновациялық шешімдерді жедел таратуға
мүмкіндік береді.
Еуропалық тәсіл ақылды қалаларды дамытуда реттеуші қағидаттардың,
құқықтық негіздердің және азаматтық қатысудың маңыздылығын айқындайды.
Қазақстанда бұл бағытта алғашқы қадамдар жасалуда: «Цифрлық Қазақстан»
бағдарламасы, Smart City ұлттық стандарты және құндылықтарға негізделген
индикаторлар (жайлылық, қауіпсіздік, экология) осының дәлелі болып
табылады.
БАӘ-дегі (Дубай) модель батыл инновациялық шешімдер мен қалалар
арасындағы бәсекелестік қағидаттарына негізделген. Қазақстан да бұл бағытты

ұстануда, стратегиялық құжаттарда негізгі тиімділік көрсеткіштері (KPI)
айқындалып, қалалардың рейтинг үшін жарысуына жағдай жасалуда. Дегенмен,

даму деңгейі тұрғысынан Қазақстан қалалары әлі де әлемдік көшбасшылардан
едәуір артта қалып отыр. Атап айтқанда, Астана мен Алматы қазіргі таңда
әлемнің 50 жетекші smart-қалаларының қатарына кірмейді, ал олардың
инфрақұрылымдары мен цифрлық қызметтері әлі де қалыптасу кезеңінде.
Сонымен қатар, Қазақстанның салыстырмалы артықшылығы – заманауи
технологияларды бірден және тиімді түрде енгізу мүмкіндігі. Бұл, өз кезегінде,
өзге елдердің тәжірибесінде байқалған қателіктер мен кідірістерді болдырмай,
бірден тиімді шешімдерді бейімдеп енгізуге жол ашады. Халықаралық тәжірибе
көрсеткендей, ең табысты smart city модельдері – бұл технологиялық даму
мақсаттары мен тұрақты даму мақсаттарының (ТДМ) үйлесімді синтезі арқылы
құрылған жүйелер. Мұндай модельдерде технологиялар тек құрал ғана емес,
стратегиялық мақсаттарға жетудің тірек тетігіне айналады.
Тұрақты даму мақсаттарына (ТДМ) қол жеткізудің негізгі тетіктері ретінде
мынадай факторлар анықталған:
 экологиялық, әлеуметтік және экономикалық тұрақтылық көрсеткіштерін
стратегиялық жоспарлар мен қалалық жобаларға жүйелі түрде интеграциялау
(Сингапур және Барселона тәжірибелері);
 қалалардың ілгерілеуін KPI арқылы мониторингтеу, атап айтқанда, БҰҰ
және Халықаралық электр байланысы одағы (МСЭ) әзірлеген көрсеткіштер
жүйесі негізінде;

54