Page 71 - Академикалы? саясат РУС.

болуы мүмкін. Егер азаматтарда сенім немесе қызығушылық болмаса, олар жаңа
цифрлық жүйелерді қолданудан бас тартуы ықтимал. Осыған байланысты
халықтың қатысу деңгейі мен қоғамдық пікірді зерттеу Smart City жобаларының
даму динамикасын бағалаудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.
Бұл мәселе, әсіресе, «ақылды қала» элементтері қалалық ортаны
жаңғыртудың негізгі қозғаушы күші ретінде қарастырылып отырған, қарқынды
дамып келе жатқан Түркістан қаласы үшін ерекше маңызға ие. Осы контексте
ақылды қаланың даму көрсеткіштерін бағалау мақсатында тәуелсіз
айнымалылар (мысалы, цифрлық инфрақұрылым, мемлекеттік қолдау,
тұрғындардың сауаттылығы) мен тәуелді айнымалы ретінде – тұрғындардың
қанағаттану деңгейі немесе жаңа технологияларды пайдалану белсенділігі
арасындағы өзара байланысқа негізделген бағалау моделі әзірлеу ұсынылады.
Іске асыру мақсатына сүйене отырып, ақылды қаланы қабылдауда H1-H6
гипотезалары төменде келтірілген:
H1: ақылды экономика бастамалары ақылды қаланың қабылдауын оң
анықтайды.
H2: ақылды адамдардың болуы ақылды қаланың қабылдауына оң әсер етеді.
H3: ақылды басқару саясатының бастамалары ақылды қаланың
қабылдануын оң болжайды.
H4: ақылды ұтқырлық бастамалары ақылды қаланың қабылдауын оң
анықтайды.
H5: ақылды экологиялық бастамалар ақылды қаланың қабылдауына оң әсер
етеді.

H6: ақылды өмір бастамалары ақылды қаланың қабылдауын оң анықтайды.
Ұсынылған модель тұрақты өмір салтына қол жеткізу үшін қабылданған

ақылды қаланың белгілі бір өлшемдерін ұсынады [117]. Сонымен қатар,
ұсынылған модель мүдделі тараптарға, қала жоспарлаушыларына және
әзірлеушілерге басшылық ретінде қызмет ету үшін бұрын басқа аймақтарда
жүзеге асырылған ақылды қалалардың бастамалары туралы озық тәжірибе
ретінде ақпарат береді.
Жүргізілген әдіс зерттеуде қойылған мақсаттарға жету үшін маңызды. Бұл
зерттеу мақсаттар мен гипотезаларды тексеруді, деректер жинау әдісін
анықтауды, сауалнама нысанын пайдалануды, кодтауды, деректерді
ұйымдастыру және талдауды қамтиды. Зерттеуде қолданылған әдістемені
төмендегідей қорытындылауға болады. Зерттеуде пайдаланылған сауалнама
мазмұны екі бөліктен тұрады. Бірінші бөлімде сауалнамаға қатысушылар туралы
демографиялық ақпарат берілген. Екінші бөлімінде ақылды қала элементтері
бойынша шешімдерді 56 сұрақтан қамтитын Likert шкаласы пайдаланады. Жауап
нұсқалары: 1. Толық келіспеймін 2. Келіспеймін 3. Шешімім жоқ 4. Келісемін 5.
Толықтай келісемін.
Зерттеу моделі шеңберінде 2022 жылғы 28 қарашада Түркістан қаласы,
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің
этикалық комиссиясының оң шешімі негізінде. Алынған 1000 сауалнама
бағаланды және талдау кезеңінде 324 сауалнама толық емес немесе дәл емес деп
анықталды, бұл оларды одан әрі талдаудан шығаруға әкелді. Демек, талдау 676

71