Page 65 - Dissertation

үнемдеуді, аймақтық экономиканы, өмір сүру деңгейін және әлеуметтік өмірді
де ескеруі керек.
Ақылды қала болашақ қауымдастықтар үшін жаңа көзқарасты ұсынады,
мұнда жаңа ақылды-технологиялық құралдар, қызметтер мен қосымшалар осы
бірнеше секторлар бойынша ынтымақтастық пен үйлестіруге мүмкіндік беретін
бір платформаға біріктірілген. Сондықтан, белгілі бір сандық өлшемдерді
қолдана отырып, ақылдылықты анықтау кезінде жасыл, ақылды, энергияны
үнемдейтін және экономикалық дамудың осы атрибуттарын ескеру қажет.
Қаланың өсу механизмінің өзегі қозғаушы күштер мен функционалдық жолдар
болып табылады. Көптеген зерттеушілер инновациялар қалалардың қалай
ақылды болатынын көрсететін негізгі күш болуы керек деген пікірмен келіседі.
Қала болашақта ішкі өсу динамикасы үстемдік ететін белгілі бір нүктеге
жеткенде, инновация қаланың жоғары деңгейге көшуіндегі жетекші күшке
айналуы мүмкін [162].
Бұл жұмыста жиналған деректер жинағы жыл сайынғы уақыт қатары
болып табылады және Түркістан қаласы туралы 9 жылдық ақпаратты қамтиды.
Бұл деректер жинағының артықшылығы – мұнда ұсынылған талдау үшін
маңызды қаланың тарихы туралы толық ақпарат бар. Инновация ақылды қала
стратегияларын дамытудың қозғаушы күші ретінде таңдалды. Бұл жұмыста
қала ақылды қаланың өсу механизмін зерттеу үшін кейс-стади ретінде деректер
2015-2023 жылдар аралығын қамтиды.
Бұл зерттеуде ақылды қала өсу динамикасы анықталады. Зерттеу негізінде

Түркістан қаласы бойынша келесідей көрсеткіштер алынды: жалпы өңірлік
өнім, қоршаған ортаны қорғау және сумен қамтамасыз ету, канализация,
қалдықтарды жинау мен бөлуді бақылау, көлікті дамытудың негізгі
көрсеткіштері (тасымалданған жүктердің жалпы көлемі, млн. тонна), жетекші
компаниялар (басқару мәселелері бойынша кеңес беру, қызмет көрсету көлемі),
жан басына шаққандағы негізгі капиталға нақты инвестициялау индексі,
тіркелген интернет абоненттінің саны, халықтың цифрлық сауаттылық деңгейі
(кесте 5).

Кесте 5 - «Ақылды қала» индексін сипаттайтын көрсеткіштер

Жыл Қала Қала бойынша Көлік Бас компа Халықтың Тіркел Халықт
дар бойын қоршаған дамуын нияларды жан басына ген ың
ша ортаны қорғау, ың ң шаққандағ Интер цифрл
жаңа сумен негізгі қызметтер ы негізгі нет ық
өңірлік жабдықтау, көрсеткі ; басқару капиталға абонен сауатт
өнім, кәріз жүйесі штері мəселері салынған ттеріні ыл ық
млн. мен (Барлық бойынша инвестиция ң деңгейі
теңге6 қалдықтарды тасымал кеңес лардың саны, пайыз,
Y жинау және данған беру нақты мың Х6
таратылуын жүк, қызметтер көлем бірлік,
бақылау/ млн. дің индексі, X4 Х5
млн.теңге ,X1 тонна), көлемі,
X2 X3

65