Page 49 - Dissertation

экологиялық және әлеуметтік мәселелерді шешу үшін ақылды және тұрақты
қалалардың әлеуетін, сондай-ақ тұрақтылықты дамытудың кең мақсаттарымен
мұқият жоспарлау және интеграциялау қажеттілігін көрсетеді [113].
Монтори Ф. және т.б. айтуынша, ақылды қосымшаларды пайдалану
әртүрлі өлшемдерде адамдардың өмір сүру сапасын анықтау арқылы олардың
өмірін жеңілдетуге тырысатын ақылды қалаларға айналуымен ерекшеленетін
қалаларда көрінеді. Аймақтардың әртүрлі өлшемдері алдыңғы қатарға шығады
және олардың жаңаруымен олар ақылды қала жасайды [114].
Ақылды қалалардың дамуына бірқатар факторлар әсер етеді, соның ішінде
саяси тілек, инфрақұрылым және әлемдік қала мәртебесі [115]. Алайда,
мемлекеттік реттеудің дәстүрлі моделі ақылды қалалар контекстінде
бақылаудың жаңа стратегиялары мен формаларының қажеттілігі үшін сынға
ұшырайды [116]. Ақылды қалалар сонымен қатар әлеуметтік желілермен,
мәдени атрибуттармен және қоршаған ортаның мүмкіндіктерімен қалыптасады
және оларды басқару басты мәселе болып табылады. Дамушы елдердегі ақылды
қалаларды дамыту бір мезгілде әлеуметтік-экономикалық, адами, құқықтық
және нормативтік реформаларды, сондай-ақ азаматтардың қатысуын және
мемлекеттік-жекеменшік әріптестікті ынталандыратын қолдау экожүйесін
талап етеді [117].
IESE Cities indexі өмір сүруге жарамды және тұрақты қалаларды
өлшегенде 2023 жылы, Лондон, Нью-Йорк, Париж, Токио, Берлин, Амстердам,
Сингапур және Гонконг сияқты қалалар алдыңғы қатарда тұрды. Бұл қалалар

көптеген критерийлер бойынша, соның ішінде өмір сүру сапасы, тұрақты даму,
инфрақұрылым, көлік жүйелері, экологиялық қауіпсіздік және инновациялық
технологияларды қолдану жоғары бағаланды. Осы қалалардың әрқайсысы өмір
сүруге қолайлы және болашақ ұрпаққа ресурстарды тиімді пайдалануды
қамтамасыз етеді [118].
2023 жылы Цюрих IMD рейтингі бойынша жетекші ақылды қала болды
және адам дамуы индексі (HDI) бойынша бірінші орынға ие болды, бұл оны
өмір сүруге ең жақсы орындардың біріне айналдырды. 7-суретте ақылды
қалалар арасында 12-ші орында тұрған Бейжің Цюрихтен HDI бойынша
айтарлықтай төмен түсіп, 90-шы орынға ие болды. Салыстыру үшін, Мюнхен
950 баллдық HDI деңгейі жоғары 20-шы цифрлық қала болды. Жасанды
интеллектпен жабдықталған қауіпсіздік камералары ақылды қалаларда, әсіресе
нарықтың жартысын құрайтын тұрғын үйлерде негізгі элементке айналады.
Коммерциялық бейнебақылау секторы да белсенді өсуде. 2023 жылы нарық 800
миллион доллардан асады деп күтілуде. Ақылды қалалар үшін басты қиындық
бұл жасанды интеллектті тиімді пайдалану үшін айтарлықтай
инфрақұрылымды қажет ететін деректерді басқару [119].

49