Page 34 - Dissertation

Барлық осы сипаттамалар әлеуметтік жақсарту, экономикалық өміршеңдік
және қоршаған ортаны қорғау сияқты кеңірек идеялармен біріктірілген.
Боколо Энтони мен Соба Аббас Петерсеннің зерттеулері негізінде
қолданылған әдістерін қолдану мақсатында, 2022 жылдың 28 қарашасында
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің этика
комитетінің оң шешімінен кейін SPSS (Әлеуметтік ғылымдарға арналған
статистикалық пакет) 22.0 пакеттік бағдарламасы сауалнама жүргізілді.
Осылайша, бүкіл әлем бойынша қарқынды дамып келе жатқан қала
тұрғындарына сәйкес қолайлы өмір сүру жағдайларын сақтау ақылды қала
идеясын жан-жақты білуді талап етеді. Осы мәселелердің өзектілігін ескере
отырып, әлемнің көптеген қалалары тұрақты өмір салтын қалыптастырудың
ақылды жолдарын іздейді. Сондықтан, бұл зерттеу тұрақты өмір салты үшін
ақылды қаланы енгізуді қамтиды және ақылды қаланың қолайлы мөлшерін
анықтау арқылы ақылды қаланы қабылдауды зерттеудің үлгісін ұсынады. Бұл
зерттеу қала тұрғындарының тұрақты өмір салтына қол жеткізу үшін
қалалардың қазіргі ақылды қала стратегиясын бағалау үшін ақылды қала
жобаларының сериясын әзірлеу арқылы қалаларға әсер етеді.
Терминологиялық тұрғыда бұл жаңа ұғымды белгілеу үшін әртүрлі
терминдер қолданылады, оның ішінде цифрлық, электронды, виртуалды және
ақылды қалалар. Барлық осы терминологиялардың ортақ элементі ақылды
технологияларға, ақпаратқа және жасанды интеллектке көбірек тәуелді
заманауи қалаларды құру болып табылады. Осылайша, ақылды қала

тұжырымдамасы қала құрылысы, экология және ақпараттық технологиялар
сияқты әртүрлі анықтамаларға негізделген.
Ақылды қала технологияларының қаланың қауіпсіздігі мен өмір сүру
жағдайын жақсартудағы маңыздылығы тұрақты, тиімді және дамушы қала
құруға бағытталған. Бұл технологиялар қауіпсіздік, ұтқырлық, басқару, жайлы
орта және әлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін шешуге көмектеседі.
Ақылды қала дегеніміз – болашақтың қала орталығы, онда барлық
ғимараттарда электр, су және көлік жүйелері қауіпсіз, экологиялық таза және
тиімді түрде қолданылады. Мұндай қалалар озық материалдар мен датчиктер
арқылы жобаланған, сақталатын мәліметтер қорын басқаратын және шешім
қабылдайтын компьютерленген жүйелерге негізделген. Бұл электроника және
желілер арқылы жүзеге асады.
Ақылды қалаларда енгізілген жаңа технологиялар озық қызметтерге оңай,
тиімді және үнемді түрде қол жеткізуге мүмкіндік береді. Ақылды қала – бұл
табиғи ресурстарды тиімді басқаруға, адами капиталды, ұтқырлық
инфрақұрылымын және өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал ететін, сондай-ақ
экологиялық, әлеуметтік және экономикалық дамуды қолдайтын қала. Мұндай
қалаларды басқару арнайы компьютерлік жүйелер арқылы жүзеге асырылады.
Осы жалпы анықтамаларға сәйкес ақылды қала концепциясының
сипаттамаларын төмендегідей қорытындылауға болады:
̶ өмір сүруге қауіпті ортаны құру шеңберінде адам әлеуетін дамытудың
кешенді ұйымдық жүйесі ретінде ақылды қаланы анықтау ұсынылады;

34