Page 88 - Dissertation

Азаматтарды қамтамасыз ету бойынша билік органдарының қызметіне
қанағаттану көрсеткіші 2022 жылы 79%-ға дейін айтарлықтай төмендеді, ал
билік органдарының қызметіне қанағаттану көрсеткіші 2023 жылы 83%-ға
дейін айтарлықтай төмендеді, алайда бұл көрсеткіштер 2023 жылы тиісінше
82% және 87%-ға дейін елеулі лауазымды көрсетті.
Ауыстырылған су құбыры желілерінің үлесі 2020 жылдан бері үздіксіз өсіп
келеді және 2023 жылы 78%-ға жетті. Ауыстырылған кәріз желілерінің үлесі
2023 жылға қарай 81%-ға дейін өсті. Сондай-ақ, 2023 жылға қарай ҒЗТКЖ
шығындарының өсуі байқалады.
Ақылды қаланы бағалау көрсеткіштерінің жүйесін қолданылады, бұл қала
дамуының тенденцияларын талдауға және сәйкесінше оның негізгі мәселелерін
көрсеткіштер бойынша бөлуге мүмкіндік береді. Мұндай жүйені пайдаланудың
ең пайдалы әсеріне қажетті ақпаратты қорытындылауға және оған көрнекі
сипат беруге мүмкіндік беретін интегралды индекс арқылы бағалау әдісін
енгізу арқылы қол жеткізуге болады. Сонымен қатар, ақылды қаланы бағалау
көрсеткіштерін талдау кезінде интегралды индексті қолдану анықталған
біліктер бойынша шешім қабылдау процесін едәуір жеңілдетуге және
жеделдетуге мүмкіндік береді.
Интегралдық индекс кез-келген бағалау көрсеткішін мәні 0-ден 1-ге дейінгі
аралықта болатын коэффициентке аударуға мүмкіндік береді:

(1)

мұндағы x-белгілі бір жылдағы талданатын көрсеткіштің нақты мәні;
min(x) – талданатын кезеңдегі х көрсеткішінің минималды мәні; max (x) –
талданатын кезеңдегі х көрсеткішінің максималды мәні.
Оң динамика қаланың дамуының дәлелі болып табылмайтын көрсеткіштер
үшін (мысалы, су құбырларындағы апаттар саны, тозған су бұру жүйесінің
ұзақтығы және т. Б.) кері формуланы қолдану керек:

(
I_x=1-(x-min⁡x))/(max⁡x)-min⁡x)) (2)
(
(
Әрі қарай, орташа геометриялық негізде әр санат бойынша жалпы индексті
анықталады.
8-кестеде 2019 жылдан 2023 жылға дейінгі ақылды қаланың әрбір санаты
бойынша есептелген индекстер берілген.

Кесте 8 - 2019 жылдан 2023 жылға дейінгі ақылды қала санаттарының
индекстері

2019ж. 2020ж. 2021ж. 2022ж. 2023ж.
1 2 3 4 5 6
Ақылды экономика 0,22 0,296138 0,431237 0,554224 0,905926
Ақылды адамдар 0,270737 0,377055 0,440554 0,457395 0,856765
Ақылды басқару 0,363569 0,412644 0,542165 0,506742 0,984375

88