Page 87 - Dissertation (3)

көбіне төмен. Кейде қарапайым азаматтың өзінде түсініктеме беруі тиіс
маманнан да көп білім бар» (R-14).
Осылайша, респонденттер мемлекеттік орган мен бұқаралық ақпарат
құралдары, укіметтік емес ұйымдар және бизнес өкілдерімен тиімді
коммуникацияны қамтамасыз ететін мемлекеттік қызметшілердің маңызды
коммуникативтік құзыреттерінің тізіміне мыналарды қосады: кәсібилік,
уәждеме, мемлекеттік органның функциялары мен міндеттерін, заңнаманы
білу; өзін-өзі тәрбиелеу, көпшілік алдында сөйлеу дағдылары, аудитория
алдында сөйлей білу, жазу дағдылары, эмоционалды және психологиялық
тұрақтылық, диалогқа ашықтық, тыңдай білу, эмпатия және т.б.
Сондықтан да, мемлекеттік қызметшілердің кәсіби құзыреттілігі мәселесі
олардың азаматтармен, әріптестермен және басшылықпен тиімді коммуникация
жасау қабілетін бағалау үшін шешуші болып табылады. Бұл мемлекеттік
органдар қызметінің тиімділігіне және оларды халықтың қабылдауына тікелей
әсер етеді.
Респонденттердің жауаптары сондай-ақ кәсіби оқыту саласындағы кейбір
кемшін тұстарды да көрсетті.
«Бірқатар мемлекеттік қызметшілер арасында әлі де болса кәсіби
құзыреттілік жоқ. Бұл, ең алдымен, мемлекеттік қызмет жүйесіндегі
кадрларды іріктеу мен бағалау жүйесінің төмен деңгейімен және біліктілігін
арттырудың сапалы жүйесінің жоқтығымен байланысты» (R-1).
«Мемлекеттік қызметшілерде барынща айқын әлеуметтік құзыреттілік,
жақсы бейімделу, халықпен қарым-қатынас қалыптастыру және сөйлеу
белсенділігін дамыту қабілеттері болуы қажет деп санаймын» (R-3).
«Менің ойымша, мемлекеттік қызметшілердің қандай да бір нақты

қызығушылықтың жоқтығы, мәселені түсінуге деген ұмтылыстың, қандай да
ұсыныспен, шағыммен немесе мәселемен жүгінген адамды шын мәнінде не
мазалайтынын түсінуге ұмтылу. Көбінесе жауаптың формальды болуымен
аяқталады және бұл көп жағдайда мұндай қарым-қатынастың кәсіби деңгейін
және тиімділік деңгейін төмендетеді» (R-10).
Зерттеу нәтижелері респонденттердің мемлекеттік қызметшілердің
коммуникативтік құзыреттілігін кәсіби және техникалық, сондай-ақ жеке
және гуманитарлық аспектілерді қамтитын жүйелі және көп деңгейлі құбылыс
ретінде қарастыратынын көрсетеді.
Нәтижесінде, респонденттердің жиі айтатын құзыреттерін өзара
байланысты үш негізгі блокқа бөлуге болады:
1. Кәсіби білім мен дағдылар: мемлекеттік органның функциялары мен
міндеттерін, заңнамалық базаны білу, мемлекеттік басқарудың ерекшеліктерін
түсіну.
2. Коммуникативтік дағдылар: көпшілік алдында сөйлеу, аудитория
алдында сөйлеу, жазу дағдылары, тыңдау және сұрақ қоя білу.
3. Жеке қасиеттер: мотивация, өзін-өзі тәрбиелеу, эмоционалды
тұрақтылық, диалогқа ашықтық, эмпатия.

87