Page 36 - Dissertation (3)

қатысушылардан басқа мәдени нормалар мен құндылықтарды түсініп, құрметтей
білуді талап етеді (Ting-Toomey, 1999) [76].
6. Мәдениетаралық құзыреттілік. Бұл құзыреттілік түрі мемлекеттік
қызметшілерден көптеген этникалық және мәдени қауымдастықтардағы
азаматтармен тиімді коммуникаия жасай алуды талап етеді. Көпмәдениетті
қоғамда және жаһандану жағдайында мәдени айырмашылықтар туралы білім
және коммуникация стратегияларын бейімдеу қабілеті аса маңызды. Гудыкунст
(2003) мәдени айырмашылықтар мемлекеттік органдар мен қоғам арасындағы
ұтымды коммуникацияға айтарлықтай әсер ететінін атап көрсетеді [41, р. 3-446].
Сонымен қатар, мәдениетаралық құзыреттіліктің маңыздылығын Тинг-
Тумидің (1999) өзінің зерттеулерімен тағы да растайды. Авторға сәйкес, табысты
мәдениетаралық коммуникация қатысушылардан басқа мәдени нормалар мен
құндылықтарды түсініп, құрметтей білуін талап етеді [76, р. 3-308]. Орыс
ғалымы Л.С. Выготский (1982) да тиімді коммуникация құру үшін мәдени және
әлеуметтік факторларды есепке алудың маңыздылығын нығыздай түседі [46, р.
3-500]. Бұл, әсіресе, көптеген этникалық, әлеуметтік және мәдени қоғам
өкілдерімен коммуникация құратын мемлекеттік басқару саласында ерекше
маңызға ие.
7. Стратегиялық құзыреттілік
Стратегиялық құзыреттілік мемлекеттік басқару мақсаттарына жетуге
бағытталған ұзақ мерзімді коммуникациялық стратегияларды жоспарлау және
әзірлеу қабілетін қарастырады. Американдық ғалым Берло (1960) стратегиялық
коммуникацияның маңызды бөлігі тек ақпаратты беру ғана емес, сонымен қатар
мақсатқа жету үшін сәйкес әдістер мен арналарды таңдау мүмкіндігі екенін
айтады [68, р. 3-340]. Бұл тұрғыда стратегиялық құзыретке әртүрлі әлеуметтік

топтармен өзара әрекеттесуге лайықты бағдарламаларды жасау, оларды
өзгермелі әлеуметтік жағдайда тиімді жүзеге асыру мүмкіндігі де кіреді.
Hall (2004) өз зерттеулерінде стратегиялық құзыреттілік ұзақ мерзімді
жоспарлау қабілетін ғана емес, сонымен қатар қоғамдағы жаңа пікірлер мен
қажеттіліктерге бейімделу икемділігін де қамтитынын атап көрсетеді [61, р. 3-
270]. Бұл мемлекеттік қызметші арасында аса өткір мәселе, өйткені олар
өзгермелі саяси және әлеуметтік жағдайларға барынша жылдам жауап беруге
дайын болуы керек.
Осыларға байланысты, мемлекеттік органдардың коммуникациялық
стратегияларын тиімді жүзеге асыру мақсатында мемлекеттік қызметшілер
арасында коммуникативтік құзыреттердің кең ауқымын дамыту өте маңызды.
Бұл құзыреттер тек тілдік және когнитивтік дағдыларды ғана емес, сондай-ақ
эмоционалдық, әлеуметтік және мәдениетаралық сезімталдықты, көпшілікпен
коммуникация жасаудың стратегиялық жоспарларын әзірлеу мен жүзеге асыру
қабілетін де қамтиды. Бұл дағдыларды дамыту мемлекеттік органдар мен қоғам
арасында өнімді де, сенімді қарым-қатынастарды құруға көмектеседі, өз
кезегінде бұл мемлекеттік басқарудың тиімділігінің және қоғамның өмір сүру
сапасының артуынан көрініс табады.

36